مدل دکتر دلفی

روش دلفی (به انگلیسی: Delphi method) یک روش یا تکنیک ارتباطی ساختمند است که در اصل به منظور پیشگویی سامانمند و تعاملی با تکیه برهماندیشی خبرگان ابداع شده و توسعه پیدا کردهاست. این روش که در آیندهپژوهی استفاده میشود عمدتاً اهدافی چون کشف ایدههای نوآورانه و قابل اطمینان یا تهیه اطلاعاتی مناسب به منظور تصمیمگیری را دنبال میکند. روش دلفی فرایندی ساختار یافته برای جمعآوری و طبقهبندی دانش موجود در نزد گروهی از کارشناسان و خبرگان است که از طریق توزیع پرسشنامههایی در بین این افراد و بازخورد کنترل شده پاسخها و نظرات دریافتی صورت میگیرد
روش دلفی بر اساس رویکرد پژوهش جدلی یعنی: نظر یا تز (ایجاد عقیده یا نظر)، پادنظر یا آنتی تز (نظر و عقیدهٔ مخالف) و نهایتاً ساخت سنتز (توافق و اجماع جدید) شکل گرفتهاست که در پی فرایند ساخت نظریه تازهای ایجاد میشود. به اعتقاد هلمر، دلفی ابزار ارتباطی سودمندی بین گروهی از خبرگان است که فرموله کردن آرای اعضاء گروه را آسان میکند.
ویسما (Wissema 1982) با تأکید بر اهمیت روش دلفی، از آن به عنوان روشی برای «یک کاوش تک متغیره» برای پیشبینی آیندهٔ فناوریها یاد میکند. او میافزاید که روش دلفی با این هدف طراحی شده که بتواند مباحثات میان خبرگان را امکانپذیر کند، بهطوریکه از ورود تأثیر رفتارهای متقابل اجتماعی که معمولاً در مباحثات گروهی اتفاق میافتد و منجر به مانعی در برابر شکل یافتن عقاید و نظرات میشود، جلوگیری نماید.
بالدوین (Baldwin 1975) باور دارد که در شرایط نابسندگی دانش موجود در نزد تصمیم گیرندگان، آنان ناگزیر به تصمیمسازی با اتکاء به ادراکات مستقیم خود یا آرای خبرگان هستند.
تاریخچه
گسترش روش دلفی بهدنبال رواج فعالیتهای مرتبط با پیشبینی آیندهٔ فناوریها که از سال ۱۹۴۴ میلادی آغاز شد، صورت گرفت. در این تاریخ و بنا به سفارش نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا، پروژهای به نام RAND (بر گرفته از عبارت Research and Development) در شرکت هواپیماسازی داگلاس و با هدف پیشبینی فناوریهای آینده با کاربرد نظامی تعریف شدین پروژه به مطالعه در زمینه جنگافزارهای بین قارهای فرا سطحی پرداخت. در سال ۱۹۵۹ میلادی هلمر (Helmer) و رشر (Rescher)، دو تن از پژوهشگران پروژهٔ رند در مقالهای با عنوان «نظریه فلسفی دانش در علوم نادقیق»، این ایده را مطرح کردند که در زمینهٔهایی از دانش که در آن هنوز قوانین علمی توسعه نیافتهاست، اتکاء به آرای خبرگان مجاز میباشد. حال مسئله این است که چگونه آرای این خبرگان مورد استفاده قرار گیرد و به ویژه اینکه چگونه با آمیختن دیدگاههای گروهی از خبرگان، بیانیهای سودمند تدوین شود. از دیدگاه روش دلفی، قضاوتهای انسانی بمثابه ورودیهایی مشروع و سودمند برای انجام پیشبینیها میباشند. گاهی خبرگان و متخصصان منفرد میتوانند در معرض خطر یکجانبه نگری قرار گیرند ضمن اینکه گروههای خبره نیز میتوانند زیر تأثیر گرایشهای رهبر گروه، از بازنگری ایدههای پیشین اکراه داشته باشند. برای چیره شدن بر چنین نارساییهایی، روش دلفی با مبانی نظری و دستورالعملهای روش مند در طول دهههای پنجاه و شصت میلادی در مؤسسهٔ رند (RAND) توسعه یافت.
نامگذاری
عبارت دلفی کنایه از مکانی مقدس در یونان باستان است که در آنجا با واسطه گری پیشگویان بلندپایه، پیشبینی هاو سخنان خدایان یونانی اعلام میشدهاست. بهنظر میرسد بهره جستن از این نام مورد تأیید بنیان گذاران این روش یعنی هلمر و دالکی نبودهاست. بنا بر اظهارات دالکی در سال ۱۹۶۸، کلمه دلفی به نوعی القاءکننده وابستگی روش آنان به غیبگویی بوده و جنبهای اسرار آمیز دارد. حال آنکه آنچه توسط این دو ارائه شدهاست، روشی برای بهبود دادن به پیشبینیها با بهرهگیری کامل از اطلاعات نابسندهای است که در اختیار میباشد.
اکانت شما رایگان است ، در صورت تمایل برای دسترسی به ادامه این محتوا و عضویت در باشگاه مشتریان اکانت خود را ویژه نمایید . برای ارتقا اکانت کلیک کنید
درباره فریبرز دخانیان
حرفه ای فکر کنید ، حرفه ای تیم سازی کنید ، حرفه ای کسب سود کنید
نوشته های بیشتر از فریبرز دخانیان
دیدگاهتان را بنویسید