جهانی شدن اقتصاد و تاثیرات آن ( بخش اول )
جـهان‌گرایی و تأثیر آن بر بازارهای سرمایه
جهان‌گرایی چیست؟
مخالفان سرسخت جهان‌گرایی می‌گویند که این پدیده فقرای جهان را فقیرتر می‌کند، اغنیا را غنی‌تر می‌کند، و محیط زیست را تخریب می‌کند.
حامیان جدی جهان‌گرایی آن را عامل تقویت صلح و سعادت جهانی می‌دانند.
کدام درست می‌گویند؟
جهان‌گرایی اقتصادی
سهم در حال افزایش فعالیت اقتصادی در جهان بین مردمی رخ می‌دهد که در کشورهای مختلف، و نه در یک کشور، زندگی می‌کنند
جهانی‌شدن غیراز افزایش تجارت و سرمایه‌گذاری، بیان‌گر تحول بنیادین اقتصاد جهانی است به‌گونه‌ای که بر هر عرصه‌ای از کسب‌وکار و جامعه تأثیر می‌گذارد.
در محیط جدید، آن‌چه کشورها را به دو گروه بالنده و پس‌رو تقسیم می‌کند، توان آن‌ها در قبال تغییر است.
هزینه‌های عمده‌ای با تطبیق و تعدیل‌های جهانی‌شدن همراه است، اما منافع نیز بالقوه گسترده است.
اشکال عمده رشد در فعالیت‌های اقتصادی بین کشورها:
تجارت بین‌الملل
سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی
جریان‌های بازار سرمایه
دیدگاه‌های مثبت :
- رشد اقتصادی و کاهش فقر
- تجارت آزاد بیشتر درآمد سرانه- و از جمله درآمد فقرا- را افزایش می دهد.
- بهبود حاصل از عوایدگشایش تجارت، بیکاری را به حداقل می‌رساند.
- گشایش بیشتر تجارت بین‌الملل، فقر جهانی را کاهش می‌دهد.
سه سؤال مهم در مورد جهان‌گرایی :
– آیا جهان‌گرایی فقر جهانی را افزایش می‌دهد؟
– آیا جهان‌گرایی ناعدالتی جهانی را با کاهش دستمزدها و حذف مشاغل مربوط به فقرا و کارگران غیرماهر تشدید می‌کند؟
– آیا جهان‌گرایی استانداردهای محیط زیست را کاهش می‌دهد؟
تغییر مفهوم سیاست ملی :
- ضرورت توجه به چارچوب‌های فرامللی ومنطقه‌ای و نیز جهانی
- رونـدهـای اصـلی در جـهـانی‌شـدن
1.رقابت بیشتر به‌دلیل:
- * هزینه‌های پایین‌تر ارتباطات و حمل‌ونقل
- * موانع تجاری کمتر
- * ارزهای قابل‌تبدیل
- گسترش تجارت جهانی
- * نزدیک به 10 درصد رشد هر سال در 10 سال گذشته
- * سهم تجارت از تولید ناخالص ملی به 50% نزدیک می‌شود
- مفهوم پدیده شهروند جهانی
- * شهروند منطقه‌ای
تغییر نقش ملت-دولت :
دولت‌ها تحت تأثیر جهانی‌شدن ناگزیرند که تجدید ساختار کنند:
– در حوزه اقتصاد تعریف مجدد و بازسازی ساختاری رابطه دولت-بازار (بخش خصوصی)
– در حوزه امور سیاسی و اجتماعی تعریف مجدد رابطه دولت-جامعه مدنی
ملاحظات عام در مورد جهان‌گرایی :
در بحث از جهان‌گرایی باید به دقت بین اشکال مختلف آن تمایز قایل شد.
کشورهای مختلف به نسبت‌های متفاوت در فرایند جهان‌گرایی مشارکت می‌کنند.
جهان‌گرایی اقتصادی روندی کاملاً نوین و جدید نیست.
تلفیق ویکپارچگی اقتصادی بین‌المللی در دهه‌های 80 و90 همراه با کاهش موانع قانونی که تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی را کند و متوقف می‌کرد، شتاب گرفت.
جهان‌گرایی گاهی به مفهوم وسیعتر اقتصادی، نام دیگری برای سرمایه‌داری یا اقتصاد بازار است.
منطقه‌گرایی :
- جهانی شدن با منطقه‌گرایی همراه است:
- اتحاد اروپا
- موافقت‌نامه تجارت آزاد شمال امریکا – نفتا NAFTA
- آسه‌‌آن ASEAN
- اَپک APEC
عـوامـل قـابـل‌مـشـاهـده جـهـانی‌شـدن:
* شتاب رشد کشورهای در حال‌توسعه در سال‌های اخیر همراه با ادغام در اقتصاد جهانی
* کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و ارتباطات
* تغییر عمده در سیاست‌ها نسبت به تجارت‌جهانی و سرمایه‌گذاری
یـکپـارچـگی تـجـاری منـطقـه‌ای
* رشد تجارت در آسیا و امریکای لاتین در حال‌افزایش
* رشد تجارت در خاورمیانه و افریقا در دهه 80 کاهش داشت( دلیل کاهش قیمت مواد اولیه) و از 1986 بهتر شده است.
* پس، خاورمیانه کمتر با اقتصاد جهانی یک‌پارچه شده است
FDI : سـرمـایـه‌گـذاری مستقیـم خـارجـی :
* با کاهش موانع برای تجارت، آزادسازی مقررات حاکم بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی پدیدآمد.
* از دهه 70، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به‌عنوان نسبتی از GDP در حال رشد است.
* در کشورهای در حال‌توسعه در سال‌های اخیر، FDI رشد کرده است.
دیدگاهتان را بنویسید