آشنایی با قانون تجارت – بخش چهارم (شرکتهای سهامی )
مراحل تأسيس شركت سهامي خاص :
۱- مراجعه به اداره ثبت شركتها ودريافت فرمهاي مربوطه شامل نمونه
اساسنامه،اظهارنامه پبت،نمونه صورت جلسات مجمع عمومي و هيأت
مديره وغيره و مقررات مربوط به ثبت شركت نام شركت.
۲- تشكيل هيأت مؤسس وتعيين ميزان سهام هريك ازمؤسسين از۱۰۰% سرمايه شركت و تشكيل مجمع عمومي موسسين- تكميل اساسنامه
۳- واريز حداقل سرمايه نقدي
۴- تشكيل اولين جلسه مجمع عمومي عادي ساليانه –تصويب اساسنامه انتخاب اعضاي هيات مديره وبازرسين وتعيين مديرعامل شركت
تعريف شركت سهامي :
شركت سهامي شركتي است كه سرمايه آن به سهام تقسيم شده ومسؤليت
صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمي سهام آنها ست.همچنين طبق ماده ۲لايحه قانون تجارت،شركت سهامي شركت بازرگاني محسوب ميشودولواينكه موصوع عمليات آن امور بازرگاني ميباشد.طبق قانون تجارت شركت سهامي داراي شخصيت حقوقي است كه جدا ازشخصيت افراديكه آن شركت راتشكيل داده اند،ميباشد.اين شخصيت داراي حقوق وتعهداتي است كه مي تواند مالك دارايي باشد و براي ادامه فعاليت خود بدهي نيز تقبل نمايد.
انواع شركتهاي سهامي :
شركتهاي سهامي به دو نوع سهامي عام و خاص تقسيم مي شوند:
۱- شركت سهامي عام شركتي است كه موسسين آن قسمتي از سرمايه شركت را از طريق فروش سهام به مردم تأمين مي كنند.
۲- شركت سهامي خاص شركتي است كه تمام سرمايه آن در موقع تأسيس منحصراً توسط موسسين تأمين مي گردد.
تبصره:
در شركتهاي سهامي عام عبارت شركت سهامي عام و در شركتهاي سهامي خاص بايد قبل از نام شركت يا بعد ازآن بدون فاصله و با ذكرنام شركت در كليه اوراق و اطلاعيه ها وآگهايهاي شركت بطور خوانا و روشن قيد شود.
۵- تشكيل اولين جلسه هيات مديره و تنظيم صورتجلسه
۶- تكميل اظهارنامه
۷- ارايه مدارك به اداره ثبت
۸- درج آگهي ثبت
۹-پلمپ دفاتر قانوني
تأسيس شركت سهامي عام:
۱- تشكيل جلسه اوليه مؤسسين
۲-اخذ مدارك الزم اداره ثبت
۳- پذيره نويسي موسسين ،واريزحداقل سرمايه تعهد شده مؤسسين به
بانك .
۴- ارايه مدارك اوليه مربوط به مؤسسين به اداره ثبت شركتها
۵- اخذ تأييديه نام شركت
۶- اخذ اجازه،آگهي پذيره نويسي عمومي ازاداره ثبت شركتها
۷- آگهي پذيره نويسي و واريزحق ثبت توسط پذيره نويسان تا مهلت۶۰روز از تاريخ آگهي
۸- تشكيل اولين مجمع سهامداران
۹- تصويب اساسنامه،انتخاب هيات مديره،بازرسين،تنظيم صورتجلسات مربوطه
۱۰- ارايه مدارك به اداره ثبت شركت
۱۱- ثبت شركت
۱۲- پلمپ دفاتر و شروع فعاليت رسمي شركت
انواع سهام :
سهام يك شركت سهامي مي تواند عادي يا ممتاز و با ارزش اسمي و
بدون ارزش اسمي باشد.
سهام عادي
تمام شركتهاي سهامي،سهام عادي منتشر مي كنند.سهام عادي اساسيترين شكل سهام سرمايه ميباشد.سرمايه گذاري كه سهام عادي يك شركت راخريداري مي كنند ، در حقيقت ريسك نهايي شركت را مي پذيرند، زيرا شركت سهامي وعده اي براي پرداخت وجه به آنها نمي دهد.اگر شركت درعمليات خود موفق باشد،به سهامداران خود سودسهام پرداخت مي كند. اما اگرسودويژه ووجوه نقد شركت خيلي كم باشد،ممكن است سهامداران سود سهام دريافت نكنند.
سهام ممتاز
براي مالكين خود امتيازاتي فراتر از سهام عادي را به همراه دارد.اين مزايا عبارتند از:اولويت در دريافت سود سهام نسبت به سهامداران عادي واولويت دردريافت داراييها درزمان تصفيه نسبت به سهامداران عادي.
سهام با ارزش اسمي و بدون ارزش اسمي :
سهام با ارزش اسمي:ارزش اسمي مبلغي است كه بر روي ورقه سهم نوشته شده است.ارزش اسمي شركتتهاي سهامي عام ناچيزاست.
سهام بدون ارزش اسمي:فاقد ارزش اسمي هستند.انواع سهام،انواع سهام اعم از ممتاز يا عادي مي تواند بدون ارزش اسمي باشد. گاهي
اوقات سهام بدون ارزش اسمي،ارزش اظهارشده دارد.ارزش اظهار شده سهم،آن سهم را به سهم داراي ارزش اسمي شبيه مي سازد.
انتشار سهام :
مجوزي كه موسسين براي ثبت شركت از دولت دريافت ميكنند شامل اجازه انتشار سهام است كه به موجب اساسنامه،واحد تجاري ميتواندتعداد معيني سهام شركت را منتشر و به فروش رساند.شركتها ممكن است سهام را مستقيماًدر پذيره نويسي به سهامداران بفروشند يا ازخدمات پذيره نويسي يك تعهد كننده پذيره نويسي نظير موسسات كارگزاري استفاده نمايند . يك تعهد كننده پذيره نويسي توافق مي كند تمامي باقيمانده سهامي راكه نتوانسته به قيمت تعيين شده به مشتريان بفروشد،خود خريداري نمايد.سهامي كه شركت اجازه انتشار آنرا ازمراجع قانوني دريافت كرده سهام مجازاست وسهامي كه شركت براي سهامدارانش صادرميكندسهام منتشر شده ناميده ميشودوآن تعداد ازسهام منتشر شده كه نزد سهامداران است سهام جاري است.
سود سهمي :
سود سهمي به اين معناست كه شركت سهامي، سهام خود را بين سهامداران توزيع مي كند. سود نقدي سهام، توزيع وجوه نقد مي باشد حال آنكه سودسهمي فقط برحسابهاي حقوق صاحبان سهام اثرميگذارد .
دلايل توزيع سود سهمي
۱- براي ادامه اعلام سود سهام،اما در عين حال فقط وجوه نقد
۲- براي كاهش دادن قيمت بازار هر سهم شركت
سود سهمي زياد، كاهش قيمت بازار سهام را باعث مي گردد. به همين ترتيب،تجزيه سهام نيز قيمت بازار سهام را كاهش مي دهد.
سهام خزانه :
سهامي است كه منتشر شده ولي جاري ودردست سهامداران نمي باشد خريد سهام خزانه،داراييها و حقوق صاحبان سهام شركت را كاهش ميدهد. باخريد سهام خزانه،اندازه شركت به تدريج درترازنامه آن كاهش مي يابد.
ابطال سهام:
ممكن است يك شركت سهامي عادي و ممتازخود را بازخريدوگواهينامه آنرا ابطال نمايد.سهام ابطال شده نمي تواند مجدداًمنتشر شود.
ابطال سهام،همانند خريد سهام خزانه،سهام جاري در دست سهامداران را كاهش مي دهد.و همچنين موجب كاهش تعداد سهام منتشره مي شود.
در ابطال سهام،شركت مانده تمام حسابهاي سرمايه پرداخت شده كه مرتبط با سهام باطل شده(شامل صرف سهام)است را از حسابها خارج ميكند.
نكته:بازخريد سهام،حسابهاي ترازنامه را تحت تاثير قرار مي دهد،نه حسابهاي صورت سودوزيان را.
مسايل خاص در رابطه با فروش سهام:
بعضي اوقات شركت هاي سهامي ممكن است كه تعدادي از سهام عادي و ممتاز خودرا تواماًبا هم در قبال دريافت داراييهاي غير نقدي بفروشد
براي حسابداري اين گونه موارد سهام ۲ روش وجود دارد:
الف-روش ارزش نسبي:دراين روش مبلغ دريافتي به تناسب وبراساس ارزش بازار هريك از انواع سهام بين گروههاي سهام تخصيص داده ميشود
ب-روش تفاضلي: دراين روش ارزش بازار يك نوع ازسهام به انواع سهام سرشكن ميشود.
حق تقدم و گواهي نامه حق تقدم:
بعضي از شركتها براي افزايش سرمايه اقدام به افزايش سرمايه ازطريق انتشار سهام جديد مي كنند و به سهامداران خود گواهي نامه حق تقدم خريدسهام جديد را مي دهند.
-اختيار گواهي نامه حق تقدم درصلاحيت مجمع عمومي عادي فوق العاده
-اين گواهي نامه حق اولويت در خريد اوراق سهام جديد را به سهامداران قبلي اعطا مي نمايد.
– مهلت استفاده ازگواهي نامه حق تقدم ۶۰روز مي باشدوچنانچه سهامداران ازاين حق استفاده نكنند به سهامداران جديد واگذار ميشود.
نكته: در صدور گواهي نامه هاي حق تقدم شركت بايد مشخصات كامل شركت و سرمايه فعلي افزايش سرمايه جديد و تعداد و نوع سهام جديد
و نام بانكي كه مي تواند مبالغ سهام جديد را دريافت كند و شرايط پذيره نويسي و مهلت آنرا قيد كند.
توجه شود به هنگامي كه يك شركت گواهي نامه حق تقدم صادر ميكندهر سهامدار ميتواند اين سهام را براي خود نگه دارد يا اينكه حق تقدم خود را واگذار كند. البته ارزش بازارهرسهم قبل از انتشار اين گواهي نامه با ارزش بازار آن بعد از انتشار اين گواهي نامه كاهش مي يابد.
دیدگاهتان را بنویسید