آشنایی با قانون تجارت – بخش ششم ( شرکتهای تعاونی)
تعريف شركتهاي تعاوني :
تعريف:
شركتهاي تعاوني متشكل ازگروهي ازاعضااست كه براساس نيازمشترك دورهم جمع شده،با پيروي از قوانين تدوين شده به فعاليت ميپردازند.
اهداف كلي شركتهاي تعاوني :
۱- ايجاد و تامين شرايط و امكانات كار براي همه به منظور رسيدن به اشتغال كامل .
۲- پيشگيري از تمركزوتعادل ثروت دردست افراد و گروهيهاي خاص جهت تحقق عدالت اجتماعي
۳- پيشگيري از انحصار،احتكار،تورم و اضراربه غير
۴- ترويج و تحكيم مشاركت و همكاري و تعاون عمومي .
۵- تامين نيازهاي مشترك اقتصادي،اجتماعي و فرهنگي اعضاء و با كمك به تحقق عدالت اجتماعي.
۶- تامين نيازهاي حرفه اي و شغلي،مصرفي،رفاهي اعضاء.
انواع شركت تعاوني از لحاظ عضويت:
۱- شركت تعاوني عام
نوعي از تعاوني است كه عضويت درآن آزادبوده،مؤسسين ميتوانند
قسمتي از سرمايه اوليه و يا افزايش عرضه سهام به عامه مردم تامين نمايند.
۲- شركت تعاوني خاص
نوعي از تعاوني است كه عضويت درآن براي گروهي ازطبقات خاص مانند(كارگران، كارمندان،كشاورزان،دانشجويان و…)پيش بيني شده، بديهي است اين نوع شركت تعاوني درصورت داشتن ظرفيت به پذيرش متقاضيان واجد شرايط بوده و از اين نظر محدوديتي براي
عضويت وجود ندارد.
تفاوت شركت تعاوني عام با خاص :
شركت تعاوني خاص:
- اخذ مجوز از اداره كل تعاون
- بايد جز يك گروه خاص از قبيل كارگران،دانشجو باشد
- حداقل اعضا ۷ نفر
- عرضه سهام به عموم مردم مجاز نيست
- حداقل سرمايه ۱۰ ميليون ريا ل
شرکت تعاونی عام:
- مجوز از وزارت تعاون
- عدم محدوديت براي عضويت حداقل اعضا ۵۰۰ نفر
- عرضه سهام به عموم مردم مجازحداقل سرمایه ۱۰۰ میلیون ریال
نكته:در هنگام تشكيل اعضا بايد حداقل ۳/۱ مبلغ تعهد را نقداً به حساب بانك شرکت تعاونی در شرف تاسیس واریز شود.
انواع شركت تعاوني:
انواع شركتهاي تعاوني از نظر نوع فعاليت
۱- توليدي
اعضا آن در امور مربوط به كشاورزي، دامداري، دامپروري، صيد ماهي،روستايي و عشايري و در كل در توليد اشتغال دارند.
۲- توزيعي
اعضا ان در امور مربوط به تهيه و توزيع كالا، خدمات، مسكن و…فعاليت مينمايند.
۳- تركيبي از توليدي و توزيعي(چند منظوره)
نوعي از شركت تعاوني است كه اعضا آن به فعاليت توليدي و توزيعي به طور مشترك مي پردازند.
تامين سرمايه در شركتهاي تعاونی:
(( سرمايه تعاوني اموال و دارايي هايي است كه براي تاسيس تعاوني ياافزايش سرمايه قبلي در اختيار آن قرار ميگيرد.))
هر تعاوني وقتي ثبت و تشكيل ميشود كه حداقل ۳/۱ سرمايه آن تاديه و در صورتي كه به صورت نقدي و جنبي باشد تقديم و تسليم شده باشد
اعضا تعاوني مكلفند مبلغ پرداخت نشده سهم خود را ظرف مدت مقرردر اساسنامه تاديه نمايند.
هر عضو با هر مقدار سهام فقط يك راي دارد و مسؤليت مالي اعضا محدود به ميزان سرمايه آنان در شركت مي باشد.
تغييرات سرمايه :
سرمايه در شركت تعاوني در زمان تاسيس با توجه به فعاليت محدود آن در دوره راه اندازي محدود ميباشد،جهت توسعه عمليات نياز به وجوه اضافي دارد،كه ميتوان ازطريق فروش سهام به اعضاي تعاوني با قبول اعضاي جديد به ميزان سرمايه افزود ويا با پرداخت بهاي سهام اعضا،سرمايه شركت را كاهش داد.
پيشنهاد هيأت مديره به مجمع عمومي براي تغييرات سرمايه:
۱)ميزان افزايش يا كاهش در سرمايه
۲)نحوه فروش سهام جديد
۳)ارزش روز هر سهم
تصميم گيري مجمع عمومي
۱)تصويب ميزان افزايش يا كاهش در سرمايه شركت
۲)نحوه فروش سهام جديد
۳)دادن ماموريت به هيأت مديره جهت ابطال سهام اعضا خارج شده و پرداخت ارزش روز سهام آنان
۴)تصويب ارزش روز هر سهم براي دوره هاي آينده
۵)تصويب تغييرات سرمايه در دوره مالي گذشته
فرآيند تاسيس شركت تعاوني :
۱- تصميم به تشكيل شركت تعاوني و انتخاب موضوع
۲- اخذ مجوز از اداره كل تعاون و فرمهاي مربوطه
۳- پذيرش عضو
۴- تهيه پيش نويس اساسنامه شركت
۵- تعيين نام از طريق ثبت شركتها
۶- افتتاح حساب موقت بانكي براي شركت
۷- تشكيل اولين مجمع عمومي سهامداران مؤسس
۸- تصويب اساسنامه انتخاب اعضاي هيأت مديره عامل و بازرسين
۹- مراجعه به اداره ثبت شركتها پس از تاييد مدارك مورد نياز و مورد تاييد اداره تعاون
۱۰- ثبت شركت و درج آگهي
۱۱- شروع فعاليت شركت
ارزيابي سهام در شركت تعاوني :
ارزيابي روز هر سهم در شركت هاي تعاوني عبارت است از عامل مابه تفاوت دارايي هاي تجديد ارزيابي شده و بدهي ها تقسيم برتعدادسهامشركت . الف- ارزيابي داراييها و بدهيها
۱-۱ موجودي نقد ريالي،اوراق بهادار،سپرده بانكي،وجوه ارزي
۲-۱ حسابها واسناد دريافتني،پيش پرداختها متكي به جدول سني با درنظر گرفتن ذخيره مطالبات مشكوك الوصول.
۳-۱ موجودي كالا
۴-۱ سفارشات مواد و كالا بر اساس مخارج انجام شده .
۵-۱ سرمايه گذاري
۶-۱ زمين، ساختمان، ماشين آلات، اثاثه اداري،وسايله نقليه
۷-۱ ساير داراييها از قبيل امتياز آب برق گاز به قيمت روز و ساير امتيازات و سرقفلي علايم تجاري به قيمت قابل به نقد
ارزيابي بدهي ها :
-۱ حسابهاي پرداختني، پيش دريافتها، وام ها
۲-۱ محاسبه ذخيره مطالبات
۳-۱ محاسبه ذخيره سنوات خدمت كاركنان
۴-۱ محاسبه ذخيره قانوني وضع شده قبل از تطبيق اساسنامه با قانون تعاون
كاهش سرمايه:
كاهش سرمايه در شركت تعاوني ممكن است در حالتهاي مختلف رخ دهد:
۱- لغو عضويت به سبب فوت، استعفا، خروج، اخراج
۲- كاهش ارزش سهام:
اگر براثر زيان هاي وارده حداقل نصف سرمايه شركت از ميان برود،با تصويب مجمع عمومي فوق العاده سرمايه شركت به مبلغ سرمايه
موجود كاهش مي يابد. در اين صورت معايب تساوي حقوق صاحبان سهام الزامي است.
تقسيم سود:
در شركت هاي تعاوني صورت حساب تقسيم سود مشابه، شركتهاي سهامي است ولي طريقه تقسيم سود متفاوت است.
سود غيرعملياتي درشركتهاي تعاوني غير قابل تقسيم است.مثل: فروش داراييهاي ثابت.
ادغام :
به موجب ماده ۸ آيين نامه اجرايي چگونگي ادغام:
شركتهاي تعاوني درصورتيمي تواند با يكديگر ادغام شوند كه مجمع سرمايه،اندوخته قانوني ويا ساير اندوخته ها بيشتر نباشد و به موجب قانون تعاون شركتهاي تعاوني در صورت تصويب مجمع عمومي فوق العاده و طبق مقررات وآيين نامه اجرايي اين قانون مي توانند با يكديگرادغام شوند.
انحلال:
انحلال شركت تعاوني به دلايل زير:
۱- تصميم مجمع عمومي فوق العاده
۲- كاهش تعداد اعضا از حد نصاب مقرر
۳- انتقضاي مدت تعيين شده در اساسنامه
۴- توقف فعاليت بيش از يك سال بدون عذر موجه
۵- عدم رعايت قوانين و مقررات مربوط
۶- ورشكستگي طبق قوانين مربوط
پس از تصميم گيري مجمع عمومي فوق العاده به انحلال،موافقت كتبي دستگاههاي عمومي يا داخلي،بانكها يا شهرداري هايي را كه از آنها
امتيازات يا اعتباراتي كسب كرده يا تعهداتي به آنها داده،جلب و به همراه مدرك مربوط به تشكيل وتصميم گيري مجمع عمومي فوق العاده
با جهت گرفتن مجوز انحلال، به وزارت تعاون ارايه نمايد.
مراحل تصفيه:
فرآيند فروپاشي يا عدم واحد تجاري موجود را تصفيه گويند.
۱- چنانچه هيأت تصفيه به وصول وفروش داراييها به صورت تدريجي كه دارايي هاي غير نقدوصول يا فروخته ميشود،حساب بدهكار، ارزش دفتري داراييهاي غير نقد بستانكار،تفاوت بين مبلغ وصولي و دفتري دارايي هاي وصول و فروخته شده به حساب سود(زيان) تصفيه منظورميشود.
۲- چنانچه در موقع پرداخت بدهيها،هيأت تصفيه مبلغي كمتر يا بيشترنسبت به ارزش دفتري بدهيها پرداخت نمايد،تفاوت به حساب سود(زيان)
تصفيه انتقال مي يابد.
۴- حساب اندوخته ها، سود انباشته ومانده ساير حسابها به استثنا حساب سرمايه سهام به حساب سود(زيان)تصفيه منظور مي شود.
۵- مانده حساب سود(زيان)تصفيه به نسبت،به حساب سرمايه سهام انتقال ومعادل ارزش دفتري هرسهم به دارندگان آن وجوه نقد پرداخت ميگردد.
دیدگاهتان را بنویسید