تعریف شرکتهای تعاونی :

تعریف:                                                           

شرکتهای تعاونی متشکل ازگروهی ازاعضااست که براساس نیازمشترک دورهم جمع شده،با پیروی از قوانین تدوین شده به فعالیت میپردازند.  

اهداف کلی شرکتهای تعاونی :

1- ایجاد و تامین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل .                                                    

2- پیشگیری از تمرکزوتعادل ثروت دردست افراد و گروهیهای خاص جهت تحقق عدالت اجتماعی                                              

3- پیشگیری از انحصار،احتکار،تورم و اضراربه غیر                

4- ترویج و تحکیم مشارکت و همکاری و تعاون عمومی .             

5- تامین نیازهای مشترک اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی اعضاء و با  کمک به تحقق عدالت اجتماعی.                                            

6- تامین نیازهای حرفه ای و شغلی،مصرفی،رفاهی اعضاء.         

انواع شرکت تعاونی از لحاظ عضویت:

1- شرکت تعاونی عام                                                      

نوعی از تعاونی است که عضویت درآن آزادبوده،مؤسسین میتوانند  

قسمتی از سرمایه اولیه و یا افزایش عرضه سهام به عامه مردم تامین نمایند.                                                                        

2- شرکت تعاونی خاص                                                   

نوعی از تعاونی است که عضویت درآن برای گروهی ازطبقات خاص مانند(کارگران، کارمندان،کشاورزان،دانشجویان و…)پیش بینی شده، بدیهی است این نوع شرکت تعاونی درصورت داشتن ظرفیت به پذیرش متقاضیان واجد شرایط بوده و از این نظر محدودیتی برای

عضویت وجود ندارد.

    تفاوت شرکت تعاونی عام با خاص :

 شرکت تعاونی خاص:

• اخذ مجوز از اداره کل تعاون
• باید جز یک گروه خاص از قبیل کارگران،دانشجو باشد
• حداقل اعضا 7 نفر
• عرضه سهام به عموم مردم مجاز نیست
• حداقل سرمایه 10 میلیون ریا ل

شرکت تعاونی عام:

• مجوز از وزارت تعاون
• عدم محدودیت برای عضویت حداقل اعضا 500 نفر
• عرضه سهام به عموم مردم مجازحداقل سرمایه 100 میلیون ریال

نکته:در هنگام تشکیل اعضا باید حداقل 3/1 مبلغ تعهد را نقداً به حساب بانک شرکت تعاونی در شرف تاسیس واریز شود.    

انواع شرکت تعاونی:

انواع شرکتهای تعاونی از نظر نوع فعالیت                              

1- تولیدی                                                                   

اعضا آن در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، صید ماهی،روستایی و عشایری و در کل در تولید اشتغال دارند.           

2- توزیعی                                                         

اعضا ان در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا، خدمات، مسکن و…فعالیت مینمایند.                                                              

3- ترکیبی از تولیدی و توزیعی(چند منظوره)                          

نوعی از شرکت تعاونی است که اعضا آن به فعالیت تولیدی و توزیعی به طور مشترک می پردازند.                                               

تامین سرمایه در شرکتهای تعاونی:

  (( سرمایه تعاونی اموال و دارایی هایی است که برای تاسیس تعاونی یاافزایش سرمایه قبلی در اختیار آن قرار میگیرد.))                                 

هر تعاونی وقتی ثبت و تشکیل میشود که حداقل 3/1 سرمایه آن تادیه و در صورتی که به صورت نقدی و جنبی باشد تقدیم و تسلیم شده باشد

اعضا تعاونی مکلفند مبلغ پرداخت نشده سهم خود را ظرف مدت مقرردر اساسنامه تادیه نمایند.                                                    

هر عضو با هر مقدار سهام فقط یک رای دارد و مسؤلیت مالی اعضا  محدود به میزان سرمایه آنان در شرکت می باشد.  

تغییرات سرمایه :

سرمایه در شرکت تعاونی در زمان تاسیس با توجه به فعالیت محدود آن در دوره راه اندازی محدود میباشد،جهت توسعه عملیات نیاز به وجوه اضافی دارد،که میتوان ازطریق فروش سهام به اعضای تعاونی با قبول اعضای جدید به میزان سرمایه افزود ویا با پرداخت بهای سهام اعضا،سرمایه شرکت را کاهش داد.                                        

پیشنهاد هیأت مدیره به مجمع عمومی برای تغییرات سرمایه:          

1)میزان افزایش یا کاهش در سرمایه                                    

2)نحوه فروش سهام جدید                    

 3)ارزش روز هر سهم            

تصمیم گیری مجمع عمومی                                                

1)تصویب میزان افزایش یا کاهش در سرمایه شرکت               

2)نحوه فروش سهام جدید                                                 

3)دادن ماموریت به هیأت مدیره جهت ابطال سهام اعضا خارج شده  و پرداخت ارزش روز سهام آنان                                          

4)تصویب ارزش روز هر سهم برای دوره های آینده                 

5)تصویب تغییرات سرمایه در دوره مالی گذشته                      

  فرآیند تاسیس شرکت تعاونی :

  1- تصمیم به تشکیل شرکت تعاونی و انتخاب موضوع                  

2- اخذ مجوز از اداره کل تعاون و فرمهای مربوطه                    

3- پذیرش عضو                                                             

4- تهیه پیش نویس اساسنامه شرکت                                      

5- تعیین نام از طریق ثبت شرکتها                                       

6- افتتاح حساب موقت بانکی برای شرکت                               

7- تشکیل اولین مجمع عمومی سهامداران مؤسس                        

 8- تصویب اساسنامه انتخاب اعضای هیأت مدیره عامل و  بازرسین 

9- مراجعه به اداره ثبت شرکتها پس از تایید مدارک مورد نیاز و مورد تایید اداره تعاون                                                            

 10- ثبت شرکت و درج آگهی                                             

11- شروع فعالیت شرکت                                                 

 ارزیابی سهام در شرکت تعاونی :

   ارزیابی روز هر سهم در شرکت های تعاونی عبارت است از عامل مابه تفاوت دارایی های تجدید ارزیابی شده و بدهی ها تقسیم برتعدادسهامشرکت .                                                               الف- ارزیابی داراییها و بدهیها                                          

1-1 موجودی نقد ریالی،اوراق بهادار،سپرده بانکی،وجوه ارزی     

2-1 حسابها واسناد دریافتنی،پیش پرداختها متکی به جدول سنی با درنظر گرفتن ذخیره مطالبات مشکوک الوصول.                           

3-1 موجودی کالا                                                         

   4-1 سفارشات مواد و کالا بر اساس مخارج انجام شده .              

5-1 سرمایه گذاری                                                         

6-1 زمین، ساختمان، ماشین آلات، اثاثه اداری،وسایله نقلیه           

7-1 سایر داراییها از قبیل امتیاز آب برق گاز به قیمت روز و سایر امتیازات و سرقفلی علایم تجاری به قیمت قابل به نقد

 ارزیابی بدهی ها :

-1 حسابهای پرداختنی، پیش دریافتها، وام ها                           

2-1 محاسبه ذخیره مطالبات                                              

3-1 محاسبه ذخیره سنوات خدمت کارکنان                              

4-1 محاسبه ذخیره قانونی وضع شده قبل از تطبیق اساسنامه با  قانون تعاون                                                                        

کاهش سرمایه:

کاهش سرمایه در شرکت تعاونی ممکن است در حالتهای مختلف رخ دهد:                                                                          

1- لغو عضویت به سبب فوت، استعفا، خروج، اخراج                

2- کاهش ارزش سهام:                                                    

اگر براثر زیان های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود،با تصویب مجمع عمومی فوق العاده سرمایه شرکت به مبلغ سرمایه  

موجود کاهش می یابد. در این صورت معایب تساوی حقوق صاحبان سهام الزامی است. 

 

                                                        

تقسیم سود:

در شرکت های تعاونی صورت حساب تقسیم سود مشابه، شرکتهای سهامی است ولی طریقه تقسیم سود متفاوت است.                     

سود غیرعملیاتی درشرکتهای تعاونی غیر قابل تقسیم است.مثل: فروش داراییهای ثابت.

 ادغام :

       به موجب ماده 8 آیین نامه اجرایی چگونگی ادغام:                     

شرکتهای تعاونی درصورتیمی تواند با یکدیگر ادغام شوند که مجمع سرمایه،اندوخته قانونی ویا سایر اندوخته ها بیشتر نباشد و به موجب قانون تعاون شرکتهای تعاونی در صورت تصویب مجمع عمومی فوق العاده و طبق مقررات وآیین نامه اجرایی این قانون می توانند با یکدیگرادغام شوند.                                                                  

         

                                        

انحلال:

انحلال شرکت تعاونی به دلایل زیر:                                       

1- تصمیم مجمع عمومی فوق العاده                                       

2- کاهش تعداد اعضا از حد نصاب مقرر                                

3- انتقضای مدت تعیین شده در اساسنامه                                 

4- توقف فعالیت بیش از یک سال بدون عذر موجه                      

5- عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط                                 

6- ورشکستگی طبق قوانین مربوط                              

پس از تصمیم گیری مجمع عمومی فوق العاده به انحلال،موافقت کتبی دستگاههای عمومی یا داخلی،بانکها یا شهرداری هایی را که از آنها 

امتیازات یا اعتباراتی کسب کرده یا تعهداتی به آنها داده،جلب و به همراه مدرک مربوط به تشکیل وتصمیم گیری مجمع عمومی فوق العاده

با جهت گرفتن مجوز انحلال، به وزارت تعاون ارایه نماید.           

مراحل تصفیه:

فرآیند فروپاشی یا عدم واحد تجاری موجود را تصفیه گویند.           

1- چنانچه هیأت تصفیه به وصول وفروش داراییها به صورت تدریجی که دارایی های غیر نقدوصول یا فروخته میشود،حساب بدهکار، ارزش دفتری داراییهای غیر نقد بستانکار،تفاوت بین مبلغ وصولی و دفتری  دارایی های وصول و فروخته شده به حساب سود(زیان) تصفیه منظورمیشود.                                                                        

2- چنانچه در موقع پرداخت بدهیها،هیأت تصفیه مبلغی کمتر یا بیشترنسبت به ارزش دفتری بدهیها پرداخت نماید،تفاوت به حساب سود(زیان)

تصفیه انتقال می یابد.                                                        

4- حساب اندوخته ها، سود انباشته ومانده سایر حسابها به استثنا حساب سرمایه سهام به حساب سود(زیان)تصفیه منظور می شود.               

5- مانده حساب سود(زیان)تصفیه به نسبت،به حساب سرمایه سهام انتقال ومعادل ارزش دفتری هرسهم به دارندگان آن وجوه نقد پرداخت میگردد.